“We’re ok. Mostly tired.” Veel van mijn vrienden en kennissen in Libanon geven ongeveer dit als antwoord wanneer je vraagt hoe het gaat. Gelukkig te horen dat het ‘ok’ gaat met ze, maar daarmee bedoelen ze vooral dat ze veilig zijn. Want het gaat natuurlijk helemaal niet ok met ze, hun land ligt letterlijk onder vuur. En hoe het verder moet, dat weet niemand.
Het is geen onbekende situatie voor menig Libanees. De burgeroorlog staat nog veel te vers in het geheugen gegrift van de meesten. En als ze het niet bewust zelf hebben meegemaakt, omdat ze daar te jong voor zijn, kennen ze de verhalen van hun ouders en grootouders maar al te goed. Verhalen die ik de afgelopen jaren ook vaak heb gehoord. “We renden van ons huis over dit grasveld naar een veiliger plek”, zo vertelde iemand mij tijdens een wandeling langs dat bewuste grasveldje. Een verhaal van een vriend van mij die tijdens de burgeroorlog met zijn ouders in een tijdelijk onderkomen aan dat grasveldje woonde. Een woning waar ze dachten al veilig te zijn, tot er voor dat huis werd geschoten. Zijn ze via de achterkant, over dat grasveldje, gevlucht.
Inmiddels heeft hij zelf kinderen, kinderen die straks zelf ook onderdeel zijn van zo’n verhaal. Het breekt mijn hart. Temeer omdat ik die kinderen zelf ken. Gelukkig zitten zij (nog) veilig. De mensen in het zuiden van het land en in delen van Beiroet zijn al wel veelal gevlucht uit hun eigen huis omdat er ieder moment een bom op kan vallen. Kinderen die helemaal niets met deze oorlog te maken hebben, behalve het feit dat ze in Libanon wonen. Trots zijn dat ze Libanees zijn, maar tegelijkertijd de rest van hun leven in angst zullen leven.
Ik zie het aan mijn vrienden daar, vrienden die zijn opgegroeid in een oorlog. In een land waar altijd wel iets van onrust heerst, waar je altijd op je hoede moet zijn en geen toekomst kunt plannen. Zij kijken altijd voorzichtig over hun schouder, zich ervan bewust dat gevaar altijd ergens op de loer ligt.
De afgelopen jaren heeft het land natuurlijk al klap na klap gehad. Zo begon het met een economische crisis vlak voordat corona de hele wereld lam legde. Vervolgens kwam die verwoestende explosie in de haven van Beiroet, waar overigens nog steeds geen dader voor is aangewezen. Een jaar later zakte het land nog verder in crisis, hyperinflatie waardoor er geen geld was voor brandstof en een electricteitscrisis. “Zo slecht hadden we het zelfs in de oorlog niet”, hoorde ik die zomer vaak zeggen. Met daar bovenop ook nog eens een falende regering zonder president, zijn de Libanezen al jaren op zichzelf aangewezen.
Lees ook mijn bericht van drie jaar geleden: Geen licht aan het einde van de tunnel in Libanon
Hoe schrijnend dat ze dan nu weer echt in oorlog zitten. Het zat er al wel langer aan te komen, eigenlijk was het sinds de oorlog in Gaza wachten op het moment dat het zou escaleren. De vraag was ook niet ‘of het zou gebeuren’, maar ‘wanneer’.
Ik weet zelf niet goed hoe ik moet reageren op deze situatie. Het doet me enorm veel pijn om machteloos toe te kijken hoe Libanon langzaam verwoest wordt. Het liefst koop ik voor al mijn vrienden en kennissen een ticket naar Nederland om ze een veilig huis te bieden. Maar logisch, veel van hun willen helemaal niet weg. Het is tenslotte hun thuis. En wat dan, als ze zijn gevlucht uit dat prachtige land, wat gebeurt er dan met Libanon? Ze willen vooral geen oorlog meer.
Inzicht geven
Machteloos toekijken kan ik niet, maar veel kan ik ook niet doen. Vaak even contact zoeken met de mensen daar om ze in ieder geval te laten weten dat ik/we aan ze denken. En ik probeer anderen maar inzicht te geven in de situatie daar. Hieronder een aantal links naar podcasts die mij in ieder geval inzicht gaven. Omdat de ontwikkelingen heel snel gaan, zullen sommige links al wat verouderd zijn. Dat betekent niet dat ze daarom minder waardevol zijn. Het delen van deze links lost natuurlijk weinig op, maar het maakt je wel even bewust van het verschrikkelijke feit dat we helemaal niets hebben geleerd van de geschiedenis.
1/10: Met de inval in Libanon laat Netanyahuizen zien dat hij lak heeft aan de internationale orde > van de Volkskrant, over het grondoffensief in het zuiden van Libanon
27/6: The deadliest week in Lebanon for decades > van The Guardian, geeft veel verschillende perspectieven
26/9: Braced for war: Life inside Lebanen > Van de BBC, neemt je mee in de beleving van inwoners in Libanon
26/9: De escalatie tussen Libanon en Israël > Van NRC Vandaag, meer duiding over het conflict tussen Israël en Libanon
Wil je echt continu op de hoogte blijven van de ontwikkelingen via een Whatsapp kanaal?
Volg dan deze link van The 961 > een nieuwskanaal in Libanon die 24/7 berichten plaatst op het kanaal.
“Waar kan ik doneren?”
Een vraag die mij regelmatig wordt gesteld door familie en vrienden hier in Nederland. Heel lief! Omdat er zoveel corruptie is en we na de explosie hebben geleerd dat veel donatie gelden op verkeerde plekken terecht komt, is iedereen heel voorzichtig met geld doneren. Nu vond ik een super handig artikel met organisaties waarvan het zeker is dat geld op de juiste plek terecht komt. Klik hieronder!
>>How to help Lebanon
> Doneren aan deze nieuwsorganisatie kan ook, daarmee steun je ook het whatsapp kanaal met updates!
En om nog even het belang van die donaties aan te stippen. Het Internationale Rode Kruis schreef op 2 oktober 2024:
Volgens Lotte Ruppert, hoofd van de noodhulpoperatie van het Internationale Rode Kruis in Libanon, staat het Libanese zorgsysteem al langere tijd zwaar onder druk. Het Libanese Rode Kruis verzorgt daarom essentiële hulp zoals ambulancediensten en bloedtransfusies. Ook deelt de organisatie hulpgoederen uit in opvangcentra.
Veel noodhulpgoederen zoals dekens, voedselpakketten en hygiëneartikelen zijn niet of amper meer te krijgen, zegt Ruppert. “Het wordt ook steeds lastiger om te importeren, omdat er nog maar weinig vluchten naar Libanon zijn. Dat is een grote vraag nu voor alle hulporganisaties, hoe we ervoor kunnen zorgen dat we hulpgoederen zo snel mogelijk het land in krijgen.”
Om de noodhulp te kunnen blijven garanderen, heeft het Libanese Rode Kruis volgens Ruppert dringend meer geld nodig. “De Libanese overheid is niet in staat om zonder internationale steun op zo’n grote ramp te reageren. Het feit dat de ambulances hier volledig door vrijwilligers worden gerund, toont aan hoe schrijnend de situatie is.” Het Libanese Rode Kruis heeft volgens Ruppert zo’n 55 miljoen euro nodig. Daarvan zou tot nu 12 procent zijn gedoneerd.