Het is alweer even geleden, studeren op Windesheim. Afgelopen week had ik de kans deze oude tijden weer eens te beleven, een vriend van me gaf een gastcollege op Windesheim, en had mij ook uitgenodigd. Dus zat ik voor even weer in de schoolbanken. Het onderwerp, Sharia en de media. Een zwaar onderwerp, maar het zet je als journalist wel aan het denken. Worden we zelf zo strak gehouden, of nemen we zelf niet meer de moeite om onderwerpen tot de diepte uit te zoeken?
Het is waarschijnlijk een combinatie van beide, redacties hebben geen geld meer voor uitgebreide onderzoeken, en nieuws moet snel verspreid worden. Zonde, want het verhaal van die vriend, Gemme Burger, is het zeker waard om uitgediept te worden. Nu gaf hij ook toe dat hij deze religie, Sharia, al ruim een jaar aan het bestuderen was. Zijn verhaal zette me aan het denken, niet alleen zal ik berichtgeving over moslims met een ander perspectief lezen, ook ben ik gaan nadenken over mijn eigen referentiekader. Burger gaf namelijk aan dat de berichtgeving over Sharia niet altijd klopt en zeker niet altijd volledig is, dit komt door het referentiekader van de journalist. Wij berichten nieuws wat wij als bijzonder beschouwen. Hierbij maken we gebruik van de kennis die voor handen ligt, en wegens de snelheid waarmee we nieuws moeten verspreiden gaat die kennis over het algemeen niet verder dan het internet. Ook werd de burgerjournalistiek nog even aangehaald, de mogelijkheden voor alle inwoners van Nederland om nieuws te verspreiden zijn tegenwoordig eindeloos.
Als watersportjournalist zat ik zelf afgelopen week dicht op al het nieuws rondom team Vestas Wind in de Volvo Ocean Race. Zij strandden op een klif en de discussie, vooral op social media, ontstond over het hoe en waarom een professionele groep zeilers zoiets over het hoofd ziet. Naarmate de week vorderde zag je ook hierin de berichtgeving veranderen. De eerste uren werden er vooral losse speculaties verspreid, maar later zagen we betere berichtgeving met berekeningen en logische voorbeelden waarin mogelijke verklaringen werden gegeven. Die laatste zijn de berichten die nog steeds veel worden gelezen, en momenteel zelfs door het team zelf als goede eerste uitleg van het gebeurde geschetst.
Natuurlijk is bovenstaand voorbeeld niet te vergelijken met het verhaal van de Sharia in de media. Andere religies zijn hoogstwaarschijnlijk ook ondergewaardeerd, net als veel andere onderwerpen. We weten er te weinig van af, en het kost ons teveel geld om hier verder onderzoek naar te doen. Dus waarom het de mensen uitleggen, als ze er elders toch ook niets over lezen. Tenzij hier ruim een jaar onderzoek en studie naar gedaan is natuurlijk. Maar dan nog, de kennis die Gemme hiermee heeft opgedaan heeft niet direct iedere Nederlander. “Het is ook geen verhaal dat je op één pagina in de krant kunt vertellen”, merkt Gemme heel terecht op. Het is een document op zich, maar wellicht wel een document waar media naar kunnen verwijzen in hun berichtgeving. Het doet me denken aan een idee uit ‘The Challenge 2015’, een wedstrijd die sinds twee jaar wordt georganiseerd door Persinnovatie. Studenten en startende journalisten kunnen hier hun idee insturen om de journalistiek te vernieuwen. Het idee van Carmen, Dieuwertje en Manon heet ‘Myriad, de wereld door een culturele lens‘. Ook zij zien in dat er over zowel binnen- als buitenlandse aangelegenheden ook cultuurjournalistieke vragen gesteld kunnen worden. Door in de eerste plaats journalisten en in de tweede plaats de burger, een dieper inzicht in culturele en maatschappelijke kwesties te geven, kunnen we meer verhalen vertellen en een groot deel van onze vooroordelen schrappen, of in ieder geval wijzigen.
Het verhaal van Gemme heeft mij de ogen geopend, zowel op het gebied van de Sharia, maar vooral op het gebied van mijn eigen berichtgeving. Misschien is het tijd om zelf eens een onderzoek te doen en me hierdoor nog verder te specialiseren. Terug in de schoolbanken dus!