Als journalist kun je op verschillende manieren een onderwerp benaderen. Natuurlijk doe je bij ieder onderwerk je research, je leest wat er al is gezegd in andere media en bouwt vanaf daar je verhaal op. Een prima manier, mits je wel altijd met de kritische blik van een journalist naar je bronnen blijft kijken. Helaas doen we dit niet altijd. Hier werd ik afgelopen week twee keer mee geconfronteerd, twee keer in compleet andere scenario’s.
Ik zag het in een aflevering van de Netflix serie ‘Firefly Lane’. Het is momenteel een van mijn favoriete series, mede omdat de hoofdrolspelers werkzaam zijn in de journalistiek. In deze aflevering had een van de hoofdrolspeelsters, Tully, een verhaal te pakken over hoe vrouwen over de 35 meer kans hadden in een aanslag om te komen dan te trouwen. Een voetnoot bij dit verhaal: dit fragment speelde zich af in de jaren 80. Na de nieuwsuitzending kwam een (oudere) collega van Tully naar haar toe om verhaal te halen. Zij vond het een nogal eenzijdig verhaal en geloofde niet dat dit echt op waarheid gebaseerd was. Tully reageerde dat alle media dit verhaal naar buiten brachten, en het is tenslotte op basis van een onderzoek van Harvard.
Toch ging het bij de nieuwslezeres knagen, haar journalistieke integriteit kwam naar boven en ze besloot alsnog een meer gedegen research te doen. Daarbij kwam ze erachter dat het onderzoek inderdaad niet volledig is. Ze rectificeerde het item in haar volgende nieuwsuitzending en gaf toe dat ze eigenlijk gewoon makkelijk en snel wilde scoren met dit verhaal.
Media bevestigen wat algemeen bekend is
Niet lang daarna las ik in Villamedia, het vakblad voor journalisten, een interview met Volkskrant-hoofdredacteur Pieter Klok. Hierin schetste hij eenzelfde beeld van hoe veel media werken. Namelijk dat media bevestigen wat algemeen bekend is, zonder zelf een eigen verdiepend onderzoek te doen op een betreffend onderwerp. Wij, journalisten, nemen veel informatie van elkaar over. Klok gaf aan dat hij, nadat hij zich dit realiseerde, op een andere manier naar veel onderwerpen is gaan kijken. In plaats van aan te nemen wat anderen al publiceren, vliegt hij een onderwerp eerder zonder vooropgezet plan aan.
Dus, als iedereen roept dat de armoede ontzettend is toegenomen. Duikt hij de cijfers in of dit inderdaad het geval is. Het liefst roept hij zelf nog het tegenovergestelde om het debat aan te kunnen gaan. Van daaruit gaat hij analyseren en conclusies trekken. Een hele mooie en belangrijke manier om de journalistiek te benaderen.
Het is een benadering waar ik mij heel erg in kan vinden. Voor mij is journalistiek namelijk een manier om mensen een andere kijk op bepaalde onderwerpen te geven. Bijvoorbeeld wanneer het gaat over een van mijn lievelingsonderwerpen, Libanon. Als ik hierover praat, krijg ik vaak allerlei vooroordelen te horen. Het zou er niet veilig zijn, als vrouw mag je hier niets en hoe kun je daar zeilen, het is toch allemaal woestijn? Ik vertel natuurlijk altijd dat ik zeilles geef in de zomer, dus er volgen regelmatig verbaasde gezichten.
Nu schrijf ik steeds vaker over onderwerpen die met Libanon te maken hebben. Zo ben ik nu bezig met een artikel over Libanese vrouwen in de sport. Ik vind het heel belangrijk om in mijn journalistieke verhalen juist de onderbelichte verhalen te vertellen. In de media zien we veel slecht nieuwsberichten vanuit Libanon, en eerlijk, het gaat ook niet goed in het land. Maar dit betekent niet dat het er per se onveilig is. Juist door te laten zien hoe de mensen hier leven en hun verhalen te vertellen, wil ik die andere kant laten zien. Dat is wat ik belangrijk vind en waarom ik de journalistiek zo’n mooi vak vind.